Խոսքի զարգացում

Արեգակ

Արեգակը մի մեեեծ ու վառվող գունդ է, և շատ շատ հեռու է մեզնից: Արեգակը աստղ է, ինչպես երկնքի բոլոր աստղերը, որոնց մենք տեսել ենք, ուղղակի այն մեզ ավելի մոտ է: Ինչպես բոլորս գիտենք, արեգակը մեզ տաքացնում է: Առանց նրա տված ջերմության և լույսի, մենք չենք կարող ապրել: Շատ հին ժամանակներում, երբ մենք դեռ չկայինք ու չկային նույնիսկ մեր տատիկներն ու պապիկները, մարդիկ արևին Աստված էին համարում: Արեգակը երկնքում ասես փոքրիկ լապտեր լինի, բայց իրականում այն մեր երկրագնդից 109 անգամ մեծ է: Մեկ արևից կարելի է պատրաստել հազարավոր երկրագնդեր, ինչպիսին մերն է: Արեգակի վրա ջերմաստիճանը շաատ շատ բարձր է, և ցանկացած բան այնտեղ կհալվի: Նույնիսկ քարը: Այդ ուժեղ ջերմությունը այնքան է տարածվում, որ հասնում է մինչև մեզ: Նրա  լույսը այնքան ուժեղ է, որ կարող է վնասել մեր աչքերը, դրա համար էլ առանց ակնոցի արևին նայել չի կարելի: Ամռանը արեգակը մեզ ավելի մոտ է գտնվում, քան ձմռանը, դրա համար ամռանը մեզ ավելի շատ է տաքացնում: Եվ եթե հնարավոր լիներ ամռանը արևի ջերմությունը հավաքել, ձմռանը մենք այդ տաքությունը կօգտագործենք վառելանյութի փոխարեն: Բայց դեռ գիտնականները այդպիսի սարք չեն ստեղծել:

Ամառ

Ամառը տարվա եղանակներից ամենատաքն է: Ամռան ամիսներն  են՝  հունիսը,  հուլիսը, օգոստոսը: Ամռանից առաջ լինում է գարունը, իսկ հետո գալիս է աշունը: Ամռանը ցերեկը ավելի երկար է լինում, քան գիշերը, և օրը ավելի ուշ է մթնում: Այդ պատճառով էլ մենք կարող ենք ավելի երկար մնալ  դրսում ու խաղալ: Ամռան ամիսներին հասնում են մրգերն ու հատապտուղները: Մրգերի մի մասը շատ շուտ է հասունանում: Արդեն ամռան սկզբին կարող ենք քաղցր ծիրան ուտել: Շատ մրգեր էլ դանդաղ են հասունանում: Դրանք կարողանում ենք ուտել միայն աշնանը: Ամռան շոգին գնում ենք քաղաքից դուրս, գնում ենք լողափեր: Իսկ բակ դուրս գալիս անպայման ստվերում ենք խաղում: Ամռանն արևը մեզ ամենաշատն է տաքացնում, և վտանգ կա, որ կարող ենք արևահարվել: Դրա համար պետք է անպայման պաշտպանենք նրանից մեր գլուխը և աչքերը՝ կրելով ամառային գլխարկ և արևային ակնոց:

Ամառ  է

Ամառ է եկել’
Գեղեցիկ ամառ,
Բերել օրեր
Շա~տ տաք ու լավ:

Ամառ է եկել,
Արևն է շողում,
Ծաղիկն է ծաղկած
Գեղեցիկ բուրում:

Շողշողո’ւն ամառ,
Գեղեցի’կ ամառ,
Եղի’ր միշտ, հավետ
Դու փայլուն ամառ:

Երկնային մարմիններ

Ցերեկը երբ նայում ենք երկնքին, տեսնում ենք շողացող արևը: Իսկ գիշերը երբևէ նայել եք երկնքին: Ինչ եք տեսել այնտեղ: Իհարկե լուսինն ու աստղերը: Նրանք ապրում են երկնքում: Դրա համար էլ նրանց անվանում ենք երկնային մարմիններ:

Լուսին

Լուսինը երկնային մարմիններից ամենամոտն է մեր մոլորակին: Լուսինը պտտվում է երկրի շուրջը: Իսկ լուսինն ու երկիրը միասին պտտվում են արեգակի շուրջ: Երկիրը և լուսինը իրարից շատ շատ հեռու են: Լուսինը չունի սեփական լույս, նրան լուսավորում են արևի ճառագայթները: Լուսինը մեր մոլորակից շատ ավելի փոքր է: Երկրի մեջ կարող են տեղավորել 49 լուսին: Լուսինը անկենդան է՝ այսինքն այնտեղ չկա ջուր և օդ: Այնտեղ ցերեկը ջերմաստիճանը 3-4 անգամ ավելի բարձր է, քան մեզ մոտ ամռան ամիսներին: Օրինակ եթե լուսնի վրա ջուրը դնենք արևի տակ, առանց կրակի կսկսի եռալ: Իսկ գիշերն այնքան է ցրտում, որ եթե լուսնի վրա ջուր լիներ, սառույց կդառնար: Երբ լուսինը գտնվում է արեգակի ու երկրի միջև, մենք այն չենք տեսնում:

Նորալուսնի ժամանակ երբ լուսինը հայտնվում է երկրի ու արեգակի միջև, ծածկում է արեգակը և տեղի է ունենում արևի խավարում: Իսկ երբ լիալուսնի ժամանակ երկիրը հայտնվում է արեգակի ու լուսնի միջև և ստվեր է գցում լուսնի վրա, տեղի է ունենում լուսնի խավարում:

Լուսինը ավելի շուտ ձվաձև է, քան գնդաձև: Շատ տարիներ առաջ, երբ լուսինը նոր է առաջացել, այն 3 անգամ ավելի մեծ է եղել, քան հիմա: Երևի տարիների ընթացքում նա մաշվել է: