Հասարակագիտություն

Հոգեբանություն

Ճանաչիր ինքդ քեզ:

1.ինչ է ուսումնասիրում հոգեբանությունը, և որոնք են նրա խնդիրները: Մի խոսքով, պետք է հասկանալ հետևյալը, որ մարդուն միշտ հետաքրքրել է իր և շրջապատի մեջ տեղի ունեցող իրադարձությունները:

Օրինակ՝

Ա. Ո՞վ եմ ես:

Բ. Ինչպե՞ս եմ նտածում:

Գ. Ի՞նչ եմ ցանկանում և ինչի՞ եմ ձգտում:

Դ. Որո՞նք են իմ կյանքի նպատակները:

Ե. Ինչու՞ են մարդիկ այսքան տարբեր միմյանցից:

2.Տալ հոգեբանության սահմանումը.

Հոգեբանությունը գիտություն է, որն ուսումնասիրում է մարդու հոգեկան կյանքը, նրա ներաշխարհը, իսկ ավելի կոնկրետ, հոգեբանության խմդիրն է ուսումնասիրել մարդու ներաշխարհում  ընթացող երևույթները, հոգեկան կյանքի կոնկրետ փաստերն ու տվյալները:

3.Բացատրել հոգեբանություն բառի իմաստը:

Հունարեն հոգեբանություն նշանակում է փսիխոլոգիա: Փսյուխե նշանակում է հոգի, իսկ Լոգոս նշանակում է խոսք:

4.Նշանավոր մարդիկ ինչ են ասել հոգեբանության մասին:

Ա. Պլատոն

Ըստ նրա, հոգին Աստվածային սկիզբ ունի, որը ժամանակավորապես մտնում է մարդում մարմնի մեջ և ղեկավարում է նրա ողջ կյանքը: Հոգին անմարմին է և անհասանելի:

Բ. Դեմոկրիտ

Նա ասել է, որ հոգին նյութական է: Գոյություն ունի, սակայն ենթարյվում է փոփոխության: Բնական պատճառների հետևանքով:

Գ. Արիստոտելը հոգեբանությունը համարում է գիտելիքների յուրահատուկ բնագավառ և առաջ է քաշում հոգու և մարմնի անբաժանելիության գաղափարը:

Ի տարբերություն կենդանիների, մարդու հոգին մտածող է ու խելամիտ:

Հոգեբանությունը բաղկացած է 3 փուլերից: Առաջին փուլը դա հոգեբանությունը համարում է որպես գիտություն:

Հոգեբանության երկրորդ փուլը սկսում է 17րդ դարից: Այս փուլում հայտնի գործիչ է եղել գերմանացի հոգեբան Վունդտը, որը ստեղծեց առաջին հոգեբանական փորձարարական լաբորատորիան: Երկրորդ փուլում հոգեբանությունը սկսեց զարգանալ և սահմանեց որպես գիտություն գիտակցության մասին:

Մարդու խառնվածքը

Ինչ ենք հասկանում խառնվածք ասելով?

Մարդու խառնվածքը հոգեկան հատկանիշների զուգորդումն է և որոշում է հոգեկան գործունեության շարժընթացը: Մի խոսքով, անձնավորության վարքը և բնավորությունը:

Արդյո՞ք մարդու խառնվածքը մնում է անփոփոխ:

Միանշանակ ոչ: Օրվա ընթացքում մարդը կարող է մի քանի անգամ փոխել իր վարքը և պահելաձևը:

Մարդու խառնվածքի ի՞նչ տեսակներ գիտենք:

Դրանք են`

Ակտիվություն ցուցաբերող մարդիկ

Շուտ բորբոքվող մարդիկ

Անտարբեր մարդիկ

Խիստ հուզական մարդիկ

Սանգվինիկ մարդիկ

Դրանք ուժեղ հավասարակշռված շարժուն մարդիկ են: Նրանք աչքի են ընկնում իրենց շարժուձևի մեջ արագությամբ, համառությամբ, վճռականությամբ: Նրանք արագ հարմարվում են նոր պայմաններին:

Ֆլեգմատիկ մարդիկ

Այս մարդիկ հիմնականում լինում են սառնարյուն, համբերատար, դանդաղաշարժ, զուսպ, քիչ հաղորդակցվոր, բայց ուժեղ հավասարակշռված:

Խոլերիկ մարդիկ

Դյուրագրգիռ են, բայց նրանց մոտ գերակշռում է ուժեղ անհավասարշռված լինելը, չափի զգացում չունենալը: Խոլարիկ եղել է Պուշկինը:

Մելանխոլիկ մարդիկ

Նրանք սովորաբար թույլ, կոտրվող, վախկոտ, ամաչկոտ մարդիկ են:

Հոգեկանը որպես արտացոլում

Ի՞նչ է  հոգեկանը:

Մարդու հոգեկանը ձևավորվում է և զարգանում է արտաքին աշխարհի հետ շփման ընթացքում: Ձևավորվում է նաև խաղի ժամանակ, ուսուցման ժամանակ, և իհարկե աշխատանքի ժամանակ:

Ի՞նչն է համարվում անձի հոգեկան աշխարհի ձևավորման մատերիան:

Մարդու հոգեկանի ձևավորման վրա ազդում է ուղեղը: Այսպիսով, հոգեկանը օբյեկտիվ աշխարհի սուբյեկտիվ արտացոլումն է հոգեկան տարբեր երևույթների տեսքով:

Ի՞նչն է համարվում հոգեկանի կարևորագույն առանձնահատկությունը:

Ամենակարևոր առանձնահատկությունը արտացոլումն է:

Ի՞նչ ենք հասկանում հոգեկան գործընթացներ ասելով:

Բոլոր հոգեկան երևույթները համարվում են հոգեկան գործընթացներ:

Օրինակ մտածողությունը, երևակայությունը, ընկալումը, հիշողությունը, և այլն:

Քանի՞ մասի է բաժանվում հոգեկան գործընթացը:

2 մասի՝ Ճանաչողական կամ իմացական, հուզակամային:

Ճանաչողականը դա այն գործընթացն է, երբ մարդը զգում է, ընկալում է, հիշում է, մտածում է, երևակայում է…:

Իսկ հուզակամային գործընթացը դա մարդու հույզերն են, զգացմունքները և կամքը:

Ի՞նչ ենք հասկանում հոգեկան վիճակներ ասելով:

Հասկանում ենք հոգեկան գործընթացների հետևանքով մարդու մոտ առաջացած հարաբերականորեն կայուն վիճակներ:

Օրինակ երեխան արցունքն աչքերին կարող է լիաթոք ծիծաղել:

Հոգեկան վիճակը կարող է անընդհատ փոփոխվել:

Ի՞նչ ենք հասկանում հոգեկան հատկություն ասելով:

Հոգեկան հատկություններից են անձի խառնվածքը, բնավորությունը, ընդունակությունները:

Ինչպես իմացանք, հոգեկանը ուղեղի հատկությունն է: Այսինքն ուղեղի միջոցով մարդն իրականացնում է իր ամբողջ հոգեկան գործունեությունը:

Հարցեր հասարակագիտությունից

1. Ի՞նչ ենք հասկանում գեղեցիկ ասելով:

Կարծում եմ, գեղեցկությունը շատ հարաբերական կարող է լինել: Գրեթե ամեն ինչի մեջ էլ կագեղեցկություն, որը ոչ բոլորն են տեսնում: Իմ կարծիքով մարդը կարող է տեսնել այն ամենի գեղեցկությունը, ինչի գեղեցկությունը ինքն է ուզում տեսնել:

2. Ի՞նչ ենք հասկանում ճաշակ ասելով:

Ճաշակ ասելով շատերը հասկանում են միայն լավ իմաստով: Այսինքն՝ եթե ասում են, որ մարդն ունի ճաշակ, նշանակում է, որ նա կարողանում է ճիշտ տարբերել գեղեցիկը, ոչ գեղեցիկից, և այլն: Իսկ եթե ասում են, որ մարդը չունի ճաշակ, նշանակում է, որ նա այդ ամենը անում է ոչ ճիշտ ձևով: Բայց ես կարծում եմ, որ բոլորն էլ ունեն ճաշակ, ուղղակի ոմանց ճաշակը ինձ համար լավն է, ոմանցը՝ ոչ: Որովհետև, ինչպես արդեն ասացի, մարդը կարող է տեսնել այն ամենի գեղեցկությունը, ինչի գեղեցկությունը ինքն է ուզում տեսնել: Իսկ ճաշակ չունեցող մարդ ես համարում եմ նրան, ով չունի իր սեփական կարծիքը, և ինքնաբերաբար «ենթարկվում է» ուրիշի կարծիքին:

3. Ի՞նչ ենք հասկանում բարի և չար ասելով:

Չարն ու բարին այն հակադիր երևույթներն են, առանց որի իմ կարծիքով չի լինի կյանքը:

4. Ի՞նչ ենք հասկանում երջանկություն ասելով:

Երջանկության մասին ամեն մեկն ունի իր պետկերացումներն ու տեսակետները: Եվ մենք չենք կարող ասել, թե դրանցից որն է ճիշտ, և որը՝ սխալ: Մեկը երջանկություն ասելով հասկանում է ապահով կյանք, մյուսը` առողջություն, շատերի համար դա իր հարազատներին ուրախ տեսնելն է, կամ թշնամիներին տխուր տեսնելը: Իսկ ոմանց համար ուղղակի համեղ սնվելը:

Իսկ ինձ համար երջանկությունն այն է, երբ այն մարդիկ, ովքեր ինձ համար թանկ են, միշտ իմ կողքին են:

5. Մարդու հոգեկան խառնվածքի տիպերը:

Սանգվինիկ

Դրանք ուժեղ հավասարակշռված, շարժուն մարդիկ են: Նրանք աչքի են ընկնում իրենց շարժուձևի մեջ արագությամբ, համառությամբ, վճռականությամբ: Նրանք արագ հարմարվում են նոր պայմաններին: Սանգվինիկներ են եղել Նապոլեոնը, Լեռմոնտովը:

Ֆլեգմատիկ մարդիկ

Այս մարդիկ հիմնականում լինում են սառնարյուն, համբերատար, դանդաղաշարժ, զուսպ, քիչ հաղորդակցվոր, բայց ուժեղ հավասարակշռված: Ֆլեգմատիկ է եղել Կուտուզովը և Կռիլովը:

Խոլերիկ մարդիկ

Դյուրագրգիռ են, բայց նրանց մոտ գերակշռում է ուժեղ անհավասարշռված լինելը, չափի զգացում չունենալը: Խոլարիկ եղել է Պուշկինը:

Մելանխոխոլիկ մարդիկ

Նրանք սովորաբար թույլ, կոտրվող, վախկոտ, ամաչկոտ մարդիկ են:

6. Ի՞նչ ենք հասկանում ընտանիք ասելով:

Ընտանիքը ամուսնության կամ ազգակցության վրա հիմնված մարդկանց փոքր սոցիալականխումբ է, որի անդամները միմյանց հետ կապված են կենցաղի ընդհանրությամբ, փոխադարձօգնությամբ և բարոյական պատասխանատվությամբ: Ընտանիքի հիմքում պետք է լինի սերը, ևամենակարևորը՝ փոխադարձ հարգանքը:

Իդեալիստ փիլիսոփաները բաժանվում են 2 խմբի: Օբյեկտիվ իդեալիստներ և սուբյեկտիվ իդելիստներ: Սուբյեկտիվ իդեալիստները գտնում էին, որ արտաքին աշխարհի երևույթները և առարկաները գտնում էին կապված է գիտակցության հետ: Իսկ օբյեկտիվ իդեալիստները գտնում էին, որ արտաքին աշխարհի առարկաները և երևույթները մարդկային գիտակցությունից դուրս է:

Արվեստի տեսակները

Դեկորատիվ կիրառական արվեստ - Դա այն է, որ մարդը ստեղծում է կենցաղի համար որևէ առարկա, որը նաև գեղեցիկ է: Օրինակ` գորգ, գոբելեն, ոսկերչական իրեր, արծաթյա առարկաներ և այլն...

Ճարտարապետություն – Այս արվեստի նպատակը որևէ տարածության վրա կառույցի ստեղծումն է: Օրինակ` Թատրոնի շենքի կառուցում, կամուրջ, եկեղեցի և այլն...

Գեղանկարչություն – Հարթության վրա իրական աշխարհի պատկերումն է:

Երաժշտություն – Ամենաբարձր արվեստի տեսակներից է: Այն մարդուն հասնում է ձայնի միջոցով, որ մարդը ընդունում է լսողության միջոցով: Երաժշտություն ստեղծում է` դաշնամուր, ջութակ և այլն...

Պար – պարը լինում է երաժշտության ռիթմի տակ, երբ մարդը որևէ երաժշտության ազդեցության տակ կատարում է մարմնի շարժումներ:

Թատրոն – Թատրոնը դա արվեստի այն տեսակն է, երբ որ մարդը աշխարհը ընկալում է և ցուցադրում է բեմական գործողության միջոցով:

Կինո – Հունարեն բառ է, որը նշանակում է շարժել, կամ շարժվել: Առաջին կինոն ստեղծել են Լյումեր եղբայրները: Առաջին հայկական հնչյունային ֆիլմը Պեպո ֆիլմն է:

Գրականություն – գրականությունը խոսքի գեղարվեստական վերարտադրությունն է:

Լուսանկարչություն - Լուսանկարչության հիմնադիրն է Դագերը:

1. Ի՞նչ ենք հասկանում գեղեցիկ ասելով:

Կարծում եմ, գեղեցկությունը շատ հարաբերական կարող է լինել: Գրեթե ամեն ինչի մեջ էլ կա գեղեցկություն, որը ոչ բոլորն են տեսնում: Իմ կարծիքով մարդը կարող է տեսնել այն ամենի գեղեցկությունը, ինչի գեղեցկությունը ինքն է ուզում տեսնել:

2. Ի՞նչ ենք հասկանում ճաշակ ասելով:

Ճաշակ ասելով շատերը հասկանում են միայն լավ իմաստով: Այսինքն՝ եթե ասում են, որ մարդն ունի ճաշակ, նշանակում է, որ նա կարողանում է ճիշտ տարբերել գեղեցիկը, ոչ գեղեցիկից, և այլն: Իսկ եթե ասում են, որ մարդը չունի ճաշակ, նշանակում է, որ նա այդ ամենը անում է ոչ ճիշտ ձևով: Բայց ես կարծում եմ, որ բոլորն էլ ունեն ճաշակ, ուղղակի ոմանց ճաշակը ինձ համար լավն է, ոմանցը՝ ոչ: Որովհետև, ինչպես արդեն ասացի, մարդը կարող է տեսնել այն ամենի գեղեցկությունը, ինչի գեղեցկությունը ինքն է ուզում տեսնել: Իսկ ճաշակ չունեցող մարդ ես համարում եմ նրան, ով չունի իր սեփական կարծիքը, և ինքնաբերաբար «ենթարկվում է» ուրիշի կարծիքին:

3. Ի՞նչ ենք հասկանում բարի և չար ասելով:

Չարն ու բարին այն հակադիր երևույթներն են, առանց որի իմ կարծիքով չի լինի կյանքը:

4. Ի՞նչ ենք հասկանում երջանկություն ասելով:

Երջանկության մասին ամեն մեկն ունի իր պետկերացումներն ու տեսակետները: Եվ մենք չենք կարող ասել, թե դրանցից որն է ճիշտ, և որը՝ սխալ: Մեկը երջանկություն ասելով հասկանում է ապահով կյանք, մյուսը` առողջություն, շատերի համար դա իր հարազատներին ուրախ տեսնելն է, կամ թշնամիներին տխուր տեսնելը: Իսկ ոմանց համար ուղղակի համեղ սնվելը:

Իսկ ինձ համար երջանկությունն այն է, երբ այն մարդիկ, ովքեր ինձ համար թանկ են, միշտ իմ կողքին են:

5. Ի՞նչ ենք հասկանում ընտանիք ասելով:

Ընտանիքը ամուսնության կամ ազգակցության վրա հիմնված մարդկանց փոքր սոցիալական խումբ է, որի անդամները միմյանց հետ կապված են կենցաղի ընդհանրությամբ, փոխադարձ օգնությամբ և բարոյական պատասխանատվությամբ: Ընտանիքի հիմքում պետք է լինի սերը, և ամենակարևորը՝ փոխադարձ հարգանքը:

1. Նշված փիլիսոփաներից ո՞վ է ասել, որ գեղեցիկը դիտվում է որպես օգտակարն ու նպատակահարմարը:

ա)Պլատոն

բ )Արիստոտել

գ)Դավիթ անհաղթ

դ)Սոկրատես

2. Նշված փիլիսոփաներից ո՞վ է համարել գեղեցիկը որպես ֆիզիկական, բնական գեղեցկություն, որը ցավոք ժամանակավոր է ,կամ անցողիկ:

ա)Պլատոն

բ) Դիդրո

գ) Դավիթ Անհաղթ

դ)Արիստոտել

3.Նշված փիլիսոփաների ո՞վ էր համարում, գեղեցիկը այն է, ինչը չափավոր է:

ա)Արիստոտել

բ)Պլատոն

գ)Եզնիկ Կողբացի

դ)Դիդրո

4. Ձեր կարծիքով նշվածներից ո՞րը կհամարվի գեղեցիկ:

ա) ձեռքով սնունդը ափսեից բերանը տանելը

բ) որովայնի վրայի սպին

գ) հոնքերը սափրած կին

դ) դուրս ցցված շրթունքներ

5. Ին՞չ ենք հասկանում գլոբալացում ասելով:

ա) համահարթեցում

բ) ներդաշնակություն

գ) սովորութային իրավունք

դ) կրթական աստիճան

6. Ի՞նչ է դիզայնը:

ա) հարթության վրա պատկերված արվեստի նմուշ

բ) ստեղծագործության մի ձև, որը իրերին տալիս է որոշակի արտաքին տեսք

գ) ստեղծագործության մի ձև, որը իրերին տալիս է ներքին տեսք

դ) ստեղծագործություն, որը իրականացվում է բեմական արվեստի բնակավառում

7. Մոդա բառը ծագել է ո՞ր լեզվից:

ա) իսպաներենից

բ) իտալերենից

գ) գերմաներենից

դ) ֆրանսերեն

8. Խորհրդավոր ընթրիք կտավի հեղինակը ո՞վ է եղել:

ա) Անդրեյ Ռուբլիո

բ) Լեոնարդո Դա Վինչի

գ) ՄիքելԱնջելո

դ) Այվազովսկի

9. Բնութագրեք ստի և կեղծիքի հետևանքները:

Սուտն ու կեղծիքն արդեն ինչ-որ բանի հետևանքներ են, բայց դրանք նույնպես ունեն իրենց վատ հետևանքները: Սուտն ու կեղծիքն ինձ համար ամենավատ բաներն են կյանքում, և դրանց հետևանքները լավը լինել ուղղակի չեն կարող: Մեր ժամանակներում հիմնականում ստում են դեռահասները: Դեռահաս աղջիկները հիմնականում ստում են ծնողներին, տղաները՝ աղջիկներին, և այդպես շարունակ: Արդյունքում ստացվում է, որ մեծանում է մի սերունդ, որն ապրում է և կապրի կեղծիքի մեջ:

10. Նշված արվեստի ճյուղերից ո՞րն է հաճույք պատճառում մարդու աչքին:

ա) երաժշտությունը

բ) ճարտարապետությունը

գ) բանստեղծությունը

դ) ընթերցանությունը

11. Արվեստի ո՞ր ճյուղն է համարվում կիրառական:

ա) երաժշտությունը

բ) պարը

գ) գորգագործություն

դ) գրականություն

12. Արշիլ Գորկին ի՞նչ մասնագիտության է տիրապետել:

ա) բանաստեղծ

բ) դերասան

գ) երաժիշտ

դ) նկարիչ

13. Ի՞նչ է իդեալը:

ա) գիտակցություն

բ) նպատակ

գ) բովանդակություն

դ) պատասխանատվություն

14. Ի՞նչ ենք հասկանում կիրթ անձնավորություն ասելով:

Կիրթ անձնավորություն ասելով ես հասկանում եմ, որ մարդն ունի տարրական գիտելիքներ, և ճիշտ դաստիարակություն:

15. Բնութագրեք կիրթ և կրթված մարդուն:

Մարդն իմ կարծիքով կարող է լինել կրթված, բայց ոչ կիրթ, կամ հակառակը: Օրինակ՝ եթե մարդը չի ստացել կրթություն դպրոցում, բուհում, կամ նմանատիպ այլ վայրում, բայց ստեցել է կրթություն ընտանիքում, այսինքն ստացել է դաստիարակություն, ուրեմն նա կրթված չէ, բայց կիրթ է: Իսկ եթե մարդը ստացել է կրթություն բուհում, ունի կարմիր դիպլոմ ասվածը, բայց չգիտի ճիշտ օգտվել սեղանից, ինչպես դրսևորել իրեն հասարակական վայրերում, չգիտի ճիշտ խոսել մարդկանց հետ, նա կրթված է, բայց կիրթ չէ: Իհարկե լինում են շատ դեպքեր, երբ մարդու միջից ի սպառ բացակայում է և' կրթությունը, և' կրթվածությունը, բայց լինում են նաև հակառակ դեպքերը, երբ մարդն ունի երկուսն էլ: Եվ դա, իհարկե շատ լավ է:

1. Տնտեսության ինչ ձևեր գիտենք?

Կա երկու ձև՝ բնատնտեսություն, շուկայական տնտեսություն:

2. Ինչ է բնատնտեսությունը?

Տնտեսության այն ձևն է, երբ մարդիկ իրենք արտադրում են և իրենք էլ սպառում են:

Բնատնտեսության հիմքում ընկած է պարզ ապրանքաթփոխանակությունը: Այսինքն իրականացվում է առևտուր, առանց դրամական շրջանառության:

Բնատնտեսության այս տեսակը իրականացվել է նախնադարյան կարգերում:

3. Ինչ է շուկայական տնտեսությունը?

Շուկայական տնտեսությունը ձևավորվեց հազարամյակների ընթացքում: Շուկայական տնտեսության առաջացման նախադրյալները երկուսն են՝

Տեղի ունեղավ աշխատանքի հասարակական բաժանում, այսինքն առաջացան մասնագիտություններ: Ամեն մարդ սկսեց զբաղվել իր գործով:

Ստեղծած բարիքների նկատմամբ, սեփականության ձևավորումը, նախ և առաջ մարդը ստեղծում է իր բարիքը և իր ստեղծածը տնօրինում է և իրավունք ունի իր ստեղծած բարիքը վաճառել, նվեր տալ, կամ հանձնել ժառանգություն:

4. Սեփականության ինչ ձևեր գիտենք?

Մասնավոր սեփականություն

Կոլեկտիվ սեփականություն

Պետական սեփականություն

1.ինչ է ասել Սոկրատեսը գեղեցիկի մասին?

Այն ինչ օգտակար է և նպատակահարմար, դա գեղեցիկ է:

2.ինչ է ասել Պլատոնը գեղեցիկի մասին?

Ֆիզիկականը, բնականը, ամեն ինչ գեղեցիկ է, բայց ցավոք անցողիկ է:

3.ինչ է ասել Արիստոտելը գեղեցիկի մասին?

Ամեն ինչ գեղեցիկ է, եթե չափի մեջ է:

4.ինչ ենք հասկանում մոդա ասելով?

Ֆրանսերեն մոդ մառից է, որը նշանակում է չափ, եղանակ, կանոն:

5.ինչ ենք հասկանում ազգային հագուստ ասելով?

Ցանկացած ազգ ունի իր ազգային հագուստը, որը կոչվում է տարազ: Տարազը նաև բնորոշում է տվյալ ազգի պատմությունը, ինչպես նաև տարազ կրող մարդու բնավորությունը, կենցաղը: